اقامه دعوی چطور صورت می پذیرد؟
اقامه دعوی به معنای طرح خواسته‌ای حقوقی (مدنی) یا اداری در یکی از مراجع قضایی رسمی، ازجمله در دادگاههای مختلف است. برای اقامه دعوی در دادگاه، باید چهار شرط اصلی رعایت شود. اولین شرط اساسی از شرایط اقامه دعوا در آیین دادرسی مدنی، شرایط مربوط به حق مورد ادعای خواهان می باشد. برای اقامه دعوا در دادگاه، توسط خواهان، باید، حقی که توسط مدعی، مورد ادعا قرار می گیرد، منجز بوده و معلق و مشروط نباشد. دومین شرط اساسی، ذینفع بودن خواهان است. به عبارت دیگر، خواهان باید از حقوقی که در دعوای خود مطرح می کند، مستقیماً تحت تأثیر قرار گیرد. سومین شرط، سِمَتِ قانونی داشتن خواهان است. به عبارت دیگر، خواهان باید در قبال حقوقی که در دعوای خود مطرح می کند، سِمَتِ قانونی داشته باشد. چهارمین شرط، داشتن اهلیت قانونی برای طرح دعوی است. به عبارت دیگر، خواهان باید اهلیت قانونی برای طرح دعوی را داشته باشد، به این معنی که باید شخصاً یا به عنوان نماینده مجاز، قادر به اقامه دعوی باشد.
در دعاوی کیفری، دادستان به عنوان نماینده مدعی العموم مکلف است که از منافع عمومی جامعه دفاع کند و در صورت ارتکاب جرم، دعوی را در دادگاه کیفری اقامه کند.
در کل، برای اقامه دعوی در دادگاه، باید شرایط اساسی مربوط به حق مورد ادعای خواهان، ذینفع بودن خواهان، سِمَتِ قانونی داشتن خواهان و داشتن اهلیت قانونی برای طرح دعوی رعایت شود. در دعاوی کیفری، دادستان به عنوان نماینده مدعی العموم مکلف است که دعوی را در دادگاه کیفری اقامه کند.
چگونه می‌توان دعوی را اقامه کرد؟
برای اقامه دعوی، باید خواسته‌ای حقوقی (مدنی) یا اداری را در یکی از مراجع قضایی رسمی، ازجمله در دادگاههای مختلف، طرح کرد. برای این کار، باید چهار شرط اصلی را رعایت کرد: 1) منجز بودن حق، 2) ذینفع بودن خواهان، 3) سِمَتِ قانونی داشتن خواهان، و 4) داشتن اهلیت قانونی برای طرح دعوی. برای اقامه دعوی، باید دادخواست را به دادگاه تقدیم کرد و بدون تقدیم دادخواست، دعوا اقامه نمی‌شود. پس از وصول دادخواست، مدیر دفتر دادگاه باید فوری آن را ثبت کند و دادخواست به دفتر دادگاه صالح و در نقاطی که دادگاه دارای شعب متعدد است، به دفتر شعبه اول تسلیم می‌شود. تاریخ رسید دادخواست به دفتر، تاریخ اقامه دعوا محسوب می‌شود. در صورتی که دادخواست کامل نباشد، مدیر دفتر دادگاه باید آن را به تقدیم کننده دادخواست بازگردانده و از او خواست که نواقص آن را برطرف کند. پس از بررسی دادخواست و پیوستهای آن، در صورتی که کامل باشد یا در فرجه قابل قبولی باشد، دادگاه پرونده را به رئیس شعبه اول یا معاون وی ارجاع می‌دهد. در نهایت، دادگاه پس از بررسی مستندات و شنیدن طرفین، به تصمیم خود درباره دعوی صدور حکم می‌کند.
